حدود 4 ماه قبل، (31 اردیبهشت ماه 1401) محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در حاشیه سفر استانی خود به آذربایجان غربی، با خضر قادری گرماوی متخلص به «خله درزی» از اساتید مطرح موسیقی فولکلور کردی دیدارکرد.
روزنامه ایران:
استاد خضر قادری 107 سال سن دارد و در شهرستان سردشت این استان زندگی می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این هنرمند بی‌آنکه هیاهویی در حرفه‌اش به‌وجود آورد، سال‌های بسیاری است مقام‌های موسیقی کردی را با نوای شمشال نواخته و آن را زنده نگاه داشته است. حالا پس از سال‌ها فعالیت در عرصه موسیقی، در سفر وزیر فرهنگ به این روستا، نشان درجه یک هنری به او اهدا شده است.
تلاش کردم حافظ آواها و نغمه های کهن کردی باشم استاد خضر قادری گرماوی، سوم فروردین ماه به سال 1295 در روستای گرماب علیا، دهستان الان شهر سردشت، متولد شده و بی‌تردید باید گفت آخرین نسل خنیاگران موسیقی این منطقه است. هنرمندی که طی این سال‌ها، با زبان و گویش کردی، که خاستگاه منطقه اوست، توانسته مقام‌های این موسیقی کهن را به چشم و گوش علاقه‌مندان و عاشقان این هنر برساند، تا آنجا که آوازه هنرش آن سوی آب‌ها هم شنیده شده است. جالب است بدانید، خضر قادری در زمینه موسیقی آموزشی ندیده و هیچ تحصیلاتی نداشته و به‌صورت خودآموز، از 12 سالگی این مسیر را دنبال کرده و همان‌طور که اشاره شد، حافظ مقامات کهن کردی است. این هنرمند پیشکسوت به «ایران» می گوید: «از دوران کودکی، صدای موسیقی به گوشم آشنا بود و این صداها را از کوچه پس‌کوچه‌های روستایی که در آن زندگی می‌کردم، می‌شنیدم. آوا و نوای نوازنده‌ها و خوانندگانی که از اساتید آن دوران بودند، همچون استادان رسول گردی، طاهر توفیق، حاج محمود عزیز، کدخدا عبدالله و... که در قهوه‌خانه‌ها یا دیگر مکان‌های عمومی ساز می‌نواختند، می‌خوانند و اجرا می‌کردند و من نیز تلاش کردم این موسیقی‌ها را از بر کنم و این آغازی بود در پیگیری این هدف و سعی‌ام بر این بود حافظ این آواها و نغمه‌ها باشم. درواقع این موسیقی‌ها را از مردم آموختم و به هر کجا که سفر کردم آنها را با جان و دل شنیدم و به خاطر سپردم.» استاد قادری حدود 27 سال در روستای «گرماب علیا» که زادگاهش بود، روزگار گذراند و بعد از آن به روستای «باغی» نقل مکان کرد و پس از آن به شهرستان «سردشت» رفت و مدت زمانی است، سال‌های زندگی‌اش را در این مکان سپری می‌کند. حرفه او در دوران نوجوانی و جوانی چوپانی بود و از همان ابتدای آشنایی با صدای طبیعت، این صدا در وجودش تنیده شده بود و بی‌تردید باید گفت تبحرش در نواختن ساز شمشال بی‌ارتباط با این موضوع نبوده و نیست؛ سازی که از خانواده سازهای بادی است و در مناطق کردنشین، تقدس خاصی داشته و دارد و از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین سازهای این منطقه است. در واقع شمشال همان نی چوپانان بوده که در مراسم عروسی و جشن‌ها، مقام‌ها و نواهای محلی را با آن اجرا می‌کنند. بخش‌هایی از مقام‌های کردی همچون «بیت»، «حیران» و «لاووک» که استاد قادری در اجرای تمامی آنها تبحر خاصی دارد و البته در کنار آن، در نواختن ساز شمشال هم خبره است و همان‌طور که گفته شد، بی‌آنکه در این زمینه آموزشی دیده باشد: «یک پسر و پنج دختر دارم. در دوران نوجوانی، پدر و مادرم را از دست دادم و بعد از این اتفاق تلخ، شرایط زندگی برای من، خواهرم و دو برادرم بسیار مشکل شد و روزگارمان به سختی می‌گذشت. آن دوران در کنار تلاش شبانه‌روزی، برای امرار معاش و گذران زندگی، ایده‌هایی تازه در ذهنم شکل می‌گرفت. آن زمان ابتدا حرفه‌ام، چوپانی بود و بعد از آن به کشاورزی مشغول شدم و چند سالی کتیرا را که همان گیاه «گون» است جمع‌آوری می‌کردم و بعد از آن حرفه‌ام را به زنبورداری تغییر دادم، تا حدود 10 سال قبل هم به این کار مشغول بودم، اما یک اتفاق تلخ در بهار 1393 موجب شد، تمام زنبورهایم از بین بروند، بعد از آن به‌طور کلی کار را کنار گذاشتم و بازنشسته شدم. اکنون در کنار تنها پسرم (قادر) در خانه‌ای بسیار قدیمی با امکانات حتی‌المقدور زندگی می‌کنم و این روزها و شب‌ها را می‌گذرانم. باید بگویم در تمام این مدت که به کار کشاورزی و زنبورداری مشغول بودم، هرگز موسیقی را کنار نگذاشتم.»
نباید بگذاریم موسیقی اقوام ایران فراموش شود استاد خضر قادری در بیشتر فستیوال‌های هنری داخلی و خارجی شرکت داشته است، آنگونه که چند سال قبل در سمینار «آرکی‌تایپ‌های آوازی هند و اروپایی» که توسط کنسرواتوار «چایکوفسکی» مسکو در این شهر برگزار شده بود، با همراهی محمدرضا درویشی و حمیدرضا اردلان در این فستیوال حضور پیدا کرد و شاید بتوان گفت دیدار با آخرین نسل راویان موسیقی اقوام ایران برای این دو پژوهشگر شناخته‌شده موسیقی کشورمان، ماندگار و خاطره‌انگیز باشد. ناگفته نماند این استاد پیشکسوت در کنار اجرا در یک فستیوال بین‌المللی، در بسیاری از جشنواره‌های داخلی کشورمان که در شهرهای کرمان، سقز، مهاباد، اورامان، تهران و... برگزار شده، اجرا داشته است. نکته دیگر اینکه با وجود سال‌ها فعالیت این هنرمند پیشکسوت و شاید بتوان گفت کمتر شناخته شده، مراسم انگشت‌شماری در پاسداشت هنر او برگزار شده است. نمونه آن سال 1383 بود که با حضور تعدادی از هنرمندان و فعالان مدنی شهرستان محل اقامت استاد، مراسم بزرگداشتی با حضور دیگر بزرگان این حوزه همچون کریم کابان، ماموستا نیاز، انور قره‌داغی و... برگزار شد. 29 تیرماه 1401 هم لقمان خسروپور فرماندار سردشت آیین بزرگداشتی برای استاد برگزار کرد و او را شناسنامه فرهنگ و هنر موسیقی کردی عنوان نهاد؛ هنرمندی که مورد احترام مردم منطقه است. این نوازنده پیشکسوت ساز شمشال، تا به امروز شاگردی نداشته اما تا آنجا که در توانش بوده هنرش را به علاقه‌مندان منتقل کرده است: «هیچ‌گاه شاگردی حضوری نداشتم اما اگر کسی علاقه‌مند به مقام‌های اصیل کردی بود یا نوازندگی شمشال، او را راهنمایی کردم و سعی داشتم آنچه را آموخته‌ام به او بیاموزم اگرچه امروزه این مقام‌های موسیقی کردی به‌طور کامل اجرا نمی‌شود و نسل جوان چندان علاقه‌ای به این موسیقی‌ها ندارند و مانند من این مقام‌های کهن را از بر نکرده‌اند. من این موسیقی‌ها را با عشق و
علاقه آموختم و هیچ گاه از این راه ارتزاق نکردم و آن را منبع درآمد خود قرار ندادم و جای تأسف است که باید بگویم نسل بعد از من ادامه‌دهنده این راه نخواهند بود چرا که آموختن موسیقی آوازی یا سازی دراین منطقه، از روی عشق و علاقه است و زمان زیادی صرف خواهد شد. بر این اساس دنبال کردن این هدف به معنای گذاشتن همه زندگی آن فرد بوده و چون بازگشت مالی ندارد جوانان ترجیح می‌دهند مسیر دیگری را در پیش بگیرند.» استاد خضرقادری در این سال‌ها تلاش کرده با انتشار و در دسترس قرار دادن آثارش، علاقه‌مندان را به موسیقی فولکلور منطقه خود متوجه کند و بر این اساس بخشی از مقامات بیت و حیران را سال‌ها قبل روی نوارکاست ضبط کرده است، قطعاتی همچون«شب ونیمه شب»، «مهر و وفا»، «سیوه خان»، «آزیزه»، «قه ر و گل نظر»، «ئایشه گل»، «ناصر ومال مال» و... ایشان همچنین این قطعات را در جشنواره‌های مختلف هم اجرا کرده است.جالب است بدانید تخلص استاد خضر قادری که «خله درزی» است وام گرفته از یکی از همین قطعات موسیقی کردی با همین عنوان است که سال‌های بسیار قبل آن را خوانده و بعد از آن به این نام شهره شد. اگرچه علاقه‌ای به این تخلص ندارد.او در پایان این گفت‌و‌گو همچنان تأکیدش حفظ موسیقی کهن ایران زمین است: «آرزو دارم جوانان، موسیقی اقوام ایران را یاد بگیرند و آن را حفظ کنند. نباید بگذاریم موسیقی اقوام ما کمرنگ شود و رو به خاموشی برود. اگرچه متأسفانه نسل جوان به آوازهای کردی قدیمی علاقه چندانی نشان نمی‌دهند و یک رنگ دیگر گرفته‌اند اما باید بدانند این موسیقی‌ها حامل یک فرهنگ است و نباید از بین برود و از مسئولین فرهنگی و هنرمندان درخواست دارم هنرمندان را حمایت کنند و نگذارند فرهنگ و هنر اصیل موسیقی ایرانی از بین برود و فراموش شود.» انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه:
موسیقی اقوام ایران
موسیقی ها
موسیقی کردی
بعد از آن
بعد از آن
برگزار شد
مقام ها
سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا
منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۰۲۵۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ساز هنرمندان جنوب کرمان بر سکوهای بین‌المللی کوک می‌شود
ایسنا/کرمان مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان از آمادگی گروه‌های موسیقی این منطقه برای شرکت در جشنواره‌های بین المللی خبر داد و گفت: تعداد سه گروه موسیقی به منظور معرفی خرده فرهنگ‌های جنوب کرمان به جشنواره‌های بین‌المللی اعزام خواهند شد.
حجت الاسلام سیداحمد حسینی در گفت و گو با ایسنا از اعزام سه گروه موسیقی جنوب کرمان به جشنواره‌های بین‌المللی خبر داد و گفت: از این سه گروه موسیقی، یک گروه موسیقی سنتی و دو گروه موسیقی مقامی به جشنواره‌های هنری بین المللی اعزام خواهند شد.
وی تنوع در موسیقی منطقه را برگرفته از استعدادهای هنرمندان دانست و افزود: گروه موسیقی آوای منوجان به سرپرستی فرامرز زارعی یکی از این گروه‌های موسیقی است که به جشنواره هنری کشور قزاقستان اعزام خواهد شد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان گفت: گروه موسیقی سنتی لیکوی جنوب به سرپرستی علی یونس زاده از جیرفت نیز قرار است به جشنواره هنری کشور تونس اعزام شود.
وی اظهار کرد: گروه موسیقی مقامی کمنزیل به سرپرستی هوشنگ کردستانی یکی دیگر از این سه گروه موسیقی است که برای شرکت در جشنواره هنری به کشور ازبکستان شهر ضامین اعزام خواهد شد.
حسینی افزود: انتخاب این سه گروه موسیقی از جنوب کرمان برای شرکت در جشنواره‌های هنری بین المللی با توجه به مولفه‌های اعلامی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان هدف از اعزام گروه‌های موسیقی سنتی و مقامی به این جشنواره‌های هنری را، معرفی خرده فرهنگ‌های بومی و سنتی جنوب کرمان در سطح بین‌المللی دانست که باید بیش از این مورد توجه و حمایت قرار بگیرند.
انتهای پیام
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد